ในวาระครบรอบ 3 ปี ของการเกิดธรณีพิบัติภัยใต้ทะเลและคลื่นยักษ์สึนามิ เมื่อปลายปี 2550 ที่สังคมไทยอาจจะเริ่มลืมและกำลังยุ่งอยู่กับการเลือกตั้งทั่วไปพร้อมการเปลี่ยนแปลงครั้งใหม่ทางการเมืองที่ยุ่งเหยิงต่อเนื่องมาหลายปี ด้วยการระลึกถึงเหตุผลหลัก 3 ประการคือ กรณีที่เกิดขึ้นนั้นถือเป็นเหตุการณ์ครั้งใหญ่ที่สุด รุนแรงที่สุดและเกิดกระแสความช่วยเหลืออย่างกว้างขวาง “ที่สุด” ในประวัติศาสตร์มนุษยชาติ เกิดขึ้นในประเทศไทยของเรา และชนชาวไทยได้ช่วยกันช่วยเหลือฟื้นฟูจนได้รับการกล่าวขานจากทั้งโลกว่า “ทำได้ดี น่ารักประทับใจอย่างที่สุด” และมีทีท่าว่าอนาคตข้างหน้าจะมีภัยใหญ่น้อยเกิดมากขึ้น โดยยังไม่เห็นมีการสรุปบทเรียนรู้ที่มีดีอยู่มากมายออกมาให้สมกับสิ่งที่เกิด และได้ร่วมทำกันมา
โครงการถอดรหัส ฯ นี้จึงเกิดขึ้นจากการร่วมมือของคนอาสาสมัครธรรมดา ไม่ได้มีองค์กรอะไรสังกัดนอกจากใจที่อยากสรุปบทเรียนรู้จากการปฏิบัติจริงในการบรรเทาทุกข์ ฟื้นฟู พัฒนาและการเตรียมพร้อมรับภัยในอนาคต ประมาณ 50 กรณี ทั้งของภาครัฐ ท้องถิ่น ธุรกิจเอกชน องค์กรเอกชนอาสาสมัคร ประชาชน และนานาชาติ โดยเชื่อว่าจะก่อเกิดความสุขและอิ่มใจ ภูมิใจจากความสำเร็จร่วมกันของสังคมไทยพร้อมทั้งได้ข้อมูลสิ่งตกค้าง ยังเป็นปัญหาเพื่อการแก้ไขพัฒนาปรับปรุงต่อ โดยได้รับคำชี้แนะจากศาสตราจารย์เกียรติคุณ เกษม วัฒนชัย ที่กรุณารับเป็นที่ปรึกษา ให้ค้นหาแบบแผน (pattern) เพื่อการพัฒนาจัดระบบ (system design) แนวทางและข้อเสนอแนะเพื่อการพร้อมพอต่อภัย (Disaster Preparedness) และนำสู่ความเป็นอยู่ที่ดี (well-being) ในระดับต่าง ๆ ด้วยการนำเสนอสู่สาธารณะและหน่วยงานองค์กรที่เกี่ยวข้องเพื่อการพัฒนายกระดับการจัดการภัยพิบัติของสังคมไทยสืบไป ฉบับเต็ม